Strona główna Blog Dziewczyną czy dziewczynom - jak piszemy?

Dziewczyną czy dziewczynom - jak piszemy?


2023-08-20

W przestrzeni internetowej nietrudno znaleźć zdania, które komunikują o tym, że ktoś „przyglądał się dziewczyną” i takie, z których można się dowiedzieć, że autorka wypowiedzi jest np. „dziewczynom z zasadami”. Jeśli znasz odpowiedź na pytanie, która z nich jest poprawna, z pewnością wiesz, że używanie form dziewczyną czy dziewczynom zależy od użycia danej formy w zdaniu. By zobrazować zasadę ich zastosowania, nie wystarczy odpowiedzieć na pytanie, „jak piszemy”. Tu należy wyjaśnić jeszcze, w jakim kontekście.

A zatem kiedy i jak piszemy daną formę?

Odpowiedź brzmi: poprawne są obie formy, jednak ich zastosowanie zależne będzie od użycia w zdaniu formy tego samego rzeczownika, który w mianowniku l.p. brzmi: dziewczyna.

I tak, dziewczyną to narzędnik liczny pojedynczej – czyli szedłem (N: z kim? z czym?) z dziewczyną. Natomiast dziewczynom jest już formą celownika liczby mnogiej – czyli przyglądałem się (C: komu? Czemu?) dziewczynom.

Dlaczego zatem można się spotkać z zapisem „przyglądam się dziewczyną”? Można przypuszczać, że wynika to z nieuzasadnionego lęku przed używaniem w polszczyźnie formy fleksyjnej zakończonej na –om! Być może niektórym kojarzy się ona z wymową gwarową, dlatego starają się być hiperpoprawni i sięgają po wygłosowe -ą, brzmiące dostojniej i arcypoprawnie. Tymczasem wszystkie rzeczowniki – bez względu na rodzaj, znaczenie, zakończenie, pochodzenie – mają w celowniku l.mn. końcówkę –om (a nie końcówkę -ą).

Z kolei zapisu „jestem dziewczynom” nie da się uzasadnić niczym innym, jak brakiem znajomości deklinacji polskich rzeczowników.

Po prostu zwróć uwagę na liczbę rzeczownika

Dla utrwalenia, zobaczmy, jak zastosować można tę pozornie trudną zasadę w praktyce.

W przypadku liczby pojedynczej rzeczownika dziewczyna napiszemy:

Kiedy zobaczyłem ją po raz pierwszy, do głowy mi nie przyszło, że będzie moją dziewczyną.

- Mamo, nie będzie mnie na kolacji, idę dziś do kina z dziewczyną!

Zawsze byłam trochę wycofaną i nieśmiałą dziewczyną, która trzymała się na uboczu.

 

Natomiast liczba mnoga tego rzeczownika w celowniku zawsze wygląda tak:

Staliśmy na nadbrzeżu i przyglądaliśmy się ćwiczącym na łodzi dziewczynom.

To my zaproponowałyśmy starszym dziewczynom z drużyny „Jastrzębi” żeby zagrały z nami ten mecz.

Dziewczynom bardzo spodobała się nowa kolekcja wisiorków i za żadne skarby nie mogliśmy oderwać ich od stoiska.